انواع فرش دستباف تبریز

فرش دستباف تبریز

فرش دستباف تبریز یکی از مشهورترین و معتبرترین انواع فرش‌های ایرانی است که به دلیل کیفیت بالا، طرح‌های متنوع و زیبایی منحصربه‌فرد خود، در سطح جهان شناخته شده است. تبریز، یکی از مراکز اصلی تولید فرش در ایران، تاریخی غنی در زمینه بافت فرش دارد و فرش‌های این منطقه از قرن‌ها پیش تاکنون به‌عنوان نمادی از هنر و فرهنگ ایرانی شناخته می‌شوند.

انواع فرش دستباف تبریز

1. فرش‌های کلاسیک (سنتی):
   • این نوع فرش‌ها معمولاً دارای طرح‌های سنتی و اصیل ایرانی مانند شاه‌عباسی، اسلیمی، بته‌جقه و لچک و ترنج هستند.
   • رنگ‌های متداول در این فرش‌ها شامل رنگ‌های گرم و طبیعی مانند قرمز، آبی، کرم و بژ است.
2. فرش‌های طرح‌ مدرن:
   • این فرش‌ها با استفاده از طرح‌ها و نقوش مدرن و انتزاعی طراحی می‌شوند.
   • رنگ‌های متنوع‌تر و غیر سنتی مانند طوسی، نقره‌ای و سفید در این فرش‌ها به‌کار می‌روند.
3. فرش‌های طرح تصویری:
   • این نوع فرش‌ها شامل طرح‌های تصویری و منظره‌ای مانند چهره‌ها، حیوانات، و مناظر طبیعی هستند.
   • این فرش‌ها به دلیل پیچیدگی در طراحی و بافت، معمولاً به عنوان فرش‌های تزیینی و دیواری استفاده می‌شوند.
4. فرش‌های ریزبافت:
   • فرش‌های ریزبافت تبریز دارای تعداد گره‌های بسیار بالا هستند که به آنها ظرافت و دقت بیشتری در نقوش می‌بخشد.

طرح‌هایی که هویت فرش ایران را می‌سازند

هر تار و پود یک فرش دستباف، روایتی از هنر، تاریخ و فرهنگ ایران زمین است. طرح‌های متنوعی که بر روی این فرش‌ها نقش می‌بندند، هویت هر منطقه و قبیله را به نمایش می‌گذارند. در میان این طرح‌ها، برخی از آن‌ها به دلیل زیبایی، قدمت و پیچیدگی، شهرت جهانی یافته‌اند. در ادامه، به بررسی برخی از طرح‌های مشهور فرش ایران، از جمله طرح‌های سالاری، هریس، ماهی، علیا، نامی، گنبد، گلستان و خطیبی می‌پردازیم:

• طرح سالاری: این طرح با نقوش اسلیمی و گل و بوته‌های ظریف، نمادی از ظرافت و زیبایی است. طرح سالاری معمولاً در فرش‌های ابریشم و با رنگ‌های روشن بافته می‌شود.
• طرح هریس: طرح هریس با نقوش هندسی و خطوط شکسته، از ویژگی‌های بارز فرش‌های تبریز است. این طرح نشان‌دهنده قدرت و استحکام است.
• طرح ماهی: این طرح با استفاده از نماد ماهی، نمادی از زندگی، باروری و برکت است. طرح ماهی معمولاً در فرش‌های مناطق ساحلی و حاشیه رودخانه‌ها دیده می‌شود.
• طرح علیا: طرح علیا با نقوش اسلیمی و گل و بوته‌های درشت، نمادی از شکوه و عظمت است. این طرح معمولاً در فرش‌های مناطق مرکزی ایران بافته می‌شود.
• طرح نامی: طرح نامی با نقوش هندسی و خطوط مستقیم، نمادی از سادگی و نظم است. این طرح معمولاً در فرش‌های مناطق کوهستانی بافته می‌شود.
• طرح گنبد: طرح گنبد با الهام از گنبدهای مساجد و آرامگاه‌ها، نمادی از معماری ایرانی-اسلامی است. این طرح معمولاً در فرش‌های مناطق مرکزی ایران بافته می‌شود.
• طرح گلستان: طرح گلستان با نقوش گل و بوته‌های متنوع و رنگارنگ، نمادی از طبیعت و زیبایی است. این طرح معمولاً در فرش‌های مناطق مختلف ایران بافته می‌شود.
• طرح خطیبی: طرح خطیبی با نقوش هندسی و خطوط شکسته، از ویژگی‌های بارز فرش‌های تبریز است. این طرح شباهت زیادی به طرح هریس دارد، اما پیچیدگی بیشتری دارد.

روش‌های رنگرزی کرم طبیعی در فرش تبریز

برای به دست آوردن رنگ کرم طبیعی در فرش تبریز از روش‌های مختلفی استفاده می‌شود که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند:

• استفاده از گیاهان: برخی از گیاهان مانند پوست انار، حنا و روناس می‌توانند رنگ‌های کرم مختلفی را تولید کنند. این روش رنگرزی علاوه بر طبیعی بودن، باعث ایجاد رنگ‌های متنوع و زنده می‌شود.
• استفاده از مواد معدنی: برخی از مواد معدنی مانند خاک رس سفید و اکسیدهای فلزی می‌توانند رنگ‌های کرم روشن و خالص را تولید کنند.
• ترکیب رنگ‌ها: برای به دست آوردن طیف وسیعی از رنگ‌های کرم، رنگ‌های پایه را با هم ترکیب می‌کنند.

مزایای رنگرزی کرم طبیعی

• ماندگاری بالا: رنگ‌های طبیعی به مرور زمان تغییر رنگ نمی‌دهند و ماندگاری بالایی دارند.
• زیبایی طبیعی: رنگ‌های طبیعی ظاهری طبیعی و زنده به فرش می‌دهند.
• دوستدار محیط زیست: رنگرزی طبیعی به محیط زیست آسیب نمی‌رساند.